verbond belangenbehartiging vervolgingsslachtoffers

Wordt donateur
19 januari 2014 getto-uitkeringen nieuws

VBV overtuigt BADV inzake getto Amsterdam en Gettofonds

Bon Bonn! Doorbraak inzake gettofonds
Vrijdag de 17de januari was er in Bonn een overleg tussen een afvaardiging van het Duitse ministerie van financiën en een delegatie van het VBV-bestuur. Flory Neter en Wil Groen onderdrukten hun griepaanvallen en reisden vroeg in de ochtend naar Bonn.

Het ministerie had daags daarvoor zeer welwillend gereageerd op het verzoek om de afspraak naar een iets ‘christelijker’ tijdstip te verzetten zodat files konden worden vermeden. De ontvangst in het redelijk zwaar bewaakte departementsgebouw was plezierig en in een buitengewoon aimabele sfeer opende mr. dr. Langner de bijeenkomst rond 13.00uur. Daarbij werd onder meer aangestipt welke taken en functies deze afdeling van het ministerie uit moet voeren en vervolgens werd het gesprek meer toegespitst op het probleem waarvoor deze reis naar Bonn was ondernomen.
Frank Mayer, de jurist die het VBV reeds jaren bijstaat in Duitse zaken, gaf vervolgens met een helder betoog aan, dat de beperking van het Amsterdamse getto tot enkele straten historisch gezien onjuist is. Uitgebreide documentatie met kaarten, fotomateriaal en archiefstukken van het NIOD tonen immers aan dat het niet is vol te houden om alleen en uitsluitend een beperkt gedeelte van het centrale stadsdeel tot getto te benoemen.
In het bijzonder werden platte gronden van Amsterdam van toen en nu nog eens grondig bestudeerd en gezamenlijk bekeken. Belangrijk daarbij bleken tekst en uitleg van zowel Wil Groen als Flory Neter. Gewezen werd op de natuurlijke afgrenzing door kanalen, rivier, treintalud en in aanleg al aanwezige talud van de ringweg. 

Gettostatus voor drie Judenviertel
Het beslissingsbevoegde team van dit departement kreeg dankzij deze toelichting inzicht in de geografische gesteldheid van de stadsdelen die hier in het geding waren. Het was duidelijk dat de ogen hiermee werden geopend en de weerstand, gebaseerd op formaliteiten was uit de weg geruimd.
Men begreep en accepteerde nu dat misinterpretatie onder meer van kaartmateriaal leidde tot een onjuist inzicht. Na een laatste gloedvol betoog en pleidooi van Flory en Wil werden drie ‘Judenviertel’ definitief erkend en benoemd als Amsterdams getto. Het betreft een groot deel van het centrum waarin de oude Jodenbuurt, de Rivierenbuurt en de gehele Transvaalbuurt.

Hoger beroep in Duitsland
De ambtelijke top van het ministeriële departement had tevoren aangegeven dat men wel tot overleg bereid was maar dan onder voorwaarde dat het proces in hoger beroep zou worden afgeblazen. Ook in Duitsland zat men kennelijk niet op dit niveau te wachten op een mogelijk toch onverkwikkelijke uitstraling die immers uitgaat van dit soort gerechtelijke procedures.
Het VBV-bestuur was sowieso niet erg happig om dit proces te voeren. Kosten enerzijds en de gerede kans op verlies anderzijds waren zwaarwegende argumenten om de dagvaarding terug te trekken. Evenals in de eerste procedure was het aannemelijk dat de rechtbank alleen zou toetsen op juiste uitvoering van de regelgeving.

De grote winst die nu werd binnengehaald met deze reis naar Bonn:
Het Bundesamt keert op zijn schreden terug en het gettofonds wordt uitgekeerd aan hen die vrijwillig arbeid hebben verricht tijdens hun verblijf in een van drie stadsdelen die nu wel de gettostatus hebben verkregen.
De rond 1200 eerder ingediende aanvragen (ook die zijn afgewezen) zullen opnieuw worden beoordeeld. Desgevraagd werd aangegeven dat het Gettofonds nog steeds open staat voor nieuwe aanvragen.

De wrange smaak van onderhandelen over zaken als gettostatus van Amsterdam en nazimisdaden blijft. Het positieve resultaat voor aanvragers van het Gettofonds en voor Amsterdam -dat nu als ‘gettostad’ historisch juister op de kaart is gezet- gaf deze uitkomst van overleg toch een heel klein beetje de smaak van een ‘bonbon’.